سنگ مرمریت (Marble) و مرمر (Onyx) سنگ هایی با منشاء طبیعی هستند که قرن ها در زمینه های مختلف از جمله معماری و مجسمه سازی مورد استفاده قرار گرفته اند. در حالی که این دو سنگ شباهت بسیاری با یکدیگر دارند، تفاوت های مشخصی نیز بین آنها وجود دارد. در این مقاله، به بررسی مرمریت و اونیکس از نظر ترکیب، ظاهر، ماندگاری و کاربرد آنها می پردازیم.
ساختار
مرمریت یک سنگ دگرگونی است که عمدتا از کانی‌های کربناته تبلور مجدد، معمولاً کلسیت یا دولومیت تشکیل شده است. این سنگ زمانی تشکیل می شود که سنگ آهک (لایمستون) در طول زمان تحت فشار و حرارت شدید قرار گیرد. از سوی دیگر، سنگ اونیکس نوعی کوارتز کریپتوکریستالی است که در حفره های ناشی از جریان‌های گدازه یا به صورت استالاکتیت و استالاگمیت در غارها تشکیل می‌شود.
![]()
مرمریت به دلیل سختی قابل توجه آن قابلیت پرداخت و طراحی در سبک های مختلف را دارا می باشد
ترکیبات مرمر در درجه اول از دی اکسید سیلیکون (SiO2) تشکیل شده است که مسئول ظاهر شیشه ای آن است. همچنین حاوی ناخالصی های معدنی مختلف مانند اکسید آهن، اکسید منگنز یا ترکیبات کربنی است که به صورت رنگ های متفاوت و رگه ها در ظاهر آن نمایان است. این ناخالصی ها باعث ایجاد طیف گسترده ای از رنگ های اونیکس از جمله سفید، سیاه، سبز، قرمز و قهوه ای می شود.
سنگ مرمریت معمولا شامل کربنات کلسیم (CaCO3) است که از پیش ساز اصلی سنگ لایمستون مشتق شده است. وجود مواد معدنی دیگر مانند کانی های رسی یا کوارتز می تواند بر ظاهر و ماندگاری آن تاثیر بگذارد. الگوهای رگه‌ای که در مرمریت دیده می‌شود ناشی از ناخالصی‌هایی مانند اکسید آهن یا مواد آلی موجود در زمان تشکیل آن است.
ظاهر
یکی از قابل توجه ترین تفاوت های سنگ مرمریت و اونیکس در ظاهر آنها نهفته است. مرمریت معمولا دارای یک الگوی رگه‌دار با رنگ‌های مختلف از سفید تا سیاه است، از جمله سایه‌های خاکستری، بژ، صورتی، سبز یا آبی. رگه ها به دلیل ناخالصی های موجود در طول تشکیل آن ایجاد می شوند. از سوی دیگر، مرمر کیفیتی شفاف دارد که نوارها یا لایه‌هایی از رنگ‌های مختلف از آن عبور می‌کنند. این نوارها می توانند از سفید تا سایه های قهوه ای، قرمز، زرد یا سبز متغیر باشند.
![]()
عبور نور از سنگ اونیکس، باعث ایجاد جلوه های بصری خاص در معماری است
مشخصات فیزیکی
اونیکس به دلیل خاصیت نیمه شفاف خود شناخته می شود، که به نور اجازه عبور از سنگ می دهد. احتمالا نمونه ی این پدیده را در دکور فروشگاه ها و یا منازل لوکس دیده اید. این ویژگی منحصر به فرد آن را به انتخابی عالی برای مقاصد تزئینی مانند میز یا پانل های دیواری تبدیل می کند که می تواند جلوه های بصری خیره کننده ای ایجاد کند. با این حال، مرمر نسبتا نرمتر از مرمریت است و بیشتر مستعد خراش یا حکاکی با مواد اسیدی است.
سنگ مرمریت دارای ساختار کریستالی متمایز است که همین امر باعث می شود مراحل پرداخت و صیقلی کردن به طور ویژه ای بر روی آن قابل انجام باشد. این سنگ پس از پرداخت به درخشندگی بالایی می رسد و مناسب انواع استفاده های تزیینی و پوششی است. در عین حال مقاومت آن باعث می شود در طول سالیان این درخشندگی را حفظ کند. مرمریت به دلیل دوام خود مشهور است؛ و همین ویژگی آن را برای کاربردهای مختلف مانند کفپوش ها، مجسمه ها و عناصر معماری مناسب می کند. با این حال، مرمریت یک سنگ متخلخل است و اگر به درستی حفظ و نگهداری نشود، مستعد لکه شدن است.
ماندگاری
وقتی صحبت از دوام و سختی به میان می آید، مرمریت در جایگاه بالاتری نسبت به اونیکس قرار می گیرد. مرمریت بسته به نوع و ترکیبات آن دارای درجه سختی 3 تا 5 در مقیاس Mohsاست. یعنی می تواند سایش و فشار متوسط را تحمل کند، اما اگر به درستی نگهداری نشود، مستعد خراش و لکه است. مرمر دارای درجه سختی کمتری در حدود 6-7 در مقیاس Mohs، است. که همین امر آن را مستعد خراش و شکستگی می کند.
![]()
مرمریت به دلیل مقاومت بالای خود از دیرباز مورد استفاده معماران بوده است
موارد استفاده از سنگ مرمریت و اونیکس
سنگ مرمریت و اونیکس به دلیل جذابیت های زیبایی شناختی، قرن ها در کاربردهای مختلف مورد استفاده قرار گرفته اند. مرمریت معمولا به عنوان پوشش کف ساختمان، میزها، اطراف شومینه، مجسمه ها و عناصر تزئینی در بناهای مختلف استفاده می شود. با توجه به تطبیق پذیری و درجه ی سختی، این سنگ را می توان در درجات مختلف صیقلی کرد و ظاهر متفاوتی را بسته به نوع کاربری، از یک نوع خاص مرمریت دریافت نمود. نمونه های مرمریت مات یا براق را با کمی جستجو در محیط اطراف به راحتی می توان یافت. مرمر با خاصیت نیمه شفاف منحصر به فرد خود، اغلب برای کاربردهای دارای نور پس زمینه مانند پانل های دیواری، دیوارهای حائل، میزهای تزیینی و وسایل روشنایی مورد استفاده است. هنگامی که نور از این سنگ عبور می کند جلوه بصری خیره کننده ای ایجاد می گردد. همین ویژگی قرن هاست که معماران و طراحان را مجذوب خود کرده است.
![]()
استفاده تزیینی از سنگ مرمر در دکوراسیون داخلی
سخن آخر
در حالی که سنگ مرمریت و مرمر هر دو از سنگ های طبیعی با زیبایی متمایز خود هستند، اما از نظر ترکیب، ظاهر، دوام و کاربرد تفاوت هایی دارند. سنگ مرمر به دلیل نقوش رگه‌دار و استحکام بیشترش شناخته شده است که آن را برای طیف وسیعی از کاربردها مناسب می‌کند. از سوی دیگر، کیفیت شفاف و نوارهای رنگی منحصر به فرد اونیکس، آن را برای نصب با نور پس زمینه یا نقاطی که می توان از ظاهر چشمگیر آن استفاده کرد، ایده آل می کند. در نهایت، انتخاب بین مرمریت و اونیکس به ترجیح شخصی و نیازهای خاص پروژه در بستگی دارد.
اگر به دنبال استفاده از نور خورشید و یا به کارگیری از تلالوء آن در ساختمان هستید به احتمال زیاد سنگ اونیکس یک انتخاب جدی پیش رویتان می گذارد. و اگر به دنبال پوششی با دوام و در عین حال شفاف و صیقلی هستید مرمریت گزینه عالی برای شماست.