امروزه سنگهای زینتی کاربرد عمدهای در صنعت ساختمانسازی و ساخت المانها و مجسمهها در سراسر دنیا دارند. از جملهی معروفترین سنگهای زینتی میتوان به انواع گرانیت، مرمر و مرمریت اشاره کرد. سنگ های مرمریت به سبب فراوانی معادن در سرتاسر دنیا گسترش پیدا کرده اند و از طرفی رنگ های مرمریت ها بسیار متنوع تر از سنگ های دیگر بوده و به سهولت در دسترس هستند.
هریک از سنگهای نام برده دارای تنوع گستردهای در طرح، رنگ و خواص مکانیکی هستند. در این میان زیبایی منحصر بفرد اغلب سنگهای مرمریت سبب محبوبیت چشمگیر آنها در بسیاری از کشورها شده است. در این مطلب به بررسی منابع تشکیل مرمریت و شرایط ویژهی تشکیل این نوع سنگها پرداخته میشود.
شکل گیری مرمریت
سنگ مرمریت (Marble) در اصل از کربنات کلسیم همراه با سایر مواد معدنی نظیر اکسیدهای مختلف، رس، میکا و کوارتز در دما و فشارهای بحرانی تشکیل شده است. به نسبت اینکه ترکیبات حاوی کلسیت چه موادی و با چه درصدی باشند، نوع مرمریت و خواص فیزیکی و ظاهری آن متفاوت خواهد شد.
به این ترتیب سنگهای مرمریتی که تا کنون شناخته شدهاند، دارای رنگها و طرحهای متنوع و با خواص مکانیکی متفاوتی هستند. در ادامهی این مطلب اطلاعات مفیدی در زمینهی نقاط تشکیل سنگ مرمریت و ویژگیهای هر منطقه در اختیار شما قرار داده میشود.
محل شکل گیری مرمریت بیشتر در کدام کشورها است؟
سنگ مرمریت تنها منحصر به یک منطقهی جغرافیایی خاص نمیباشد و در مناطق گستردهای از سطح زمین شاهد استخراج گونههای مختلفی از این سنگ زینتی هستیم. براساس آماری که هرساله از استخراج مرمریت در کشورهای مختلف گرداوری شده است، چین، ترکیه، ایران، ایتالیا و اسپانیا از بزرگترین صاحبان منابع مرمریت در جهان هستند.
در بین استخراج کنندگان سنگ مرمریت نام کشورهایی همچون مصر، عمان، فرانسه، پرتغال، اندونزی، فیلیپین و مکزیک هم به چشم میخورد. برخی کشورها علیرغم بهرهمندی از منابع غنی مرمریت، به دلیل کمبود امکانات و ماشین آلات، حجم صادرات کمتری دارند. کشورهایی همچون چین حجم قابل توجهی از مرمریت استخراج شده را برای مصرف داخلی اختصاص میدهند.
چین با وجود برخورداری از منابع وسیع مرمریت، از بزرگترین واردکنندگان مرمریت در جهان است. کشور ایتالیا یکی از قدیمیترین استخراج کنندگان سنگ مرمریت است. این سنگها را میتوان در نمای بسیاری از بناهای تاریخی این کشور مشاهده نمود. معادن کارارا و Monte Altissimo از مهمترین معادن شناخته شده در کشور ایتالیا هستند.
محل شکلگیری مرمریت باید چه ویژگیهایی داشته باشد تا مرمریتها ساخته شوند؟
دولومیت، کلسیت و آراگونیت “Aragonite” سه جزء اصلی و کلیدی تشکیل دهندهی مرمریتها هستند. آنچه باعث تنوع در رنگ و طرح مرمریتها میشود، ناخالصیهای همراه این مواد است. نتایج جستجوهایی که تاکنون برای یافتن انواع سنگهای مرمریت انجام شده است، نشان میدهد که مرمریتها غالبا در میان سنگهای گنیس” gneiss” و میکا شیست “mica schist” یافت میشود.
در واقع سنگهای مرمریت را باید در لابلای قدیمیترین قسمت پوستهی زمین جستجو کرد. اگرچه شرایط تشکیل انواع مرمریتها با یکدیگر تا حدی متفاوت هستند، اما تمامی این سنگها تحت دو فاکتور دما و فشار در زمان طولانی تشکیل میشوند.
علاوه بر ناخالصیهای موجود در دولومیت و یا کلسیت، شدت دما و فشار و مدت زمانی که برای تشکیل این سنگها صرف شده است، بر خواص فیزیکی و مکانیکی مرمریتها تاثیر گذار خواهد بود.
به طور مثال مرمریت کارارای ایتالیا در طول 200 میلیون سال، مرمریت ماکرانای راجستان 150 میلیون سال و کرما مارفیل “Crema Marfil “ اسپانیا پس از 75 میلیون سال تشکیل شدهاند. این همان دلیلی است که مرمریت طبیعی را به یک محصول بینظیر تبدیل نموده است.
چرا مرمریت معدن هرسین سردار طرفداران زیادی دارد؟
از جملهی مهمترین فاکتورهایی که محبوبیت سنگهای زینتی را به دنبال دارد، میتوان به استحکام، زیبایی در طرح و رنگ، قیمت و فراوانی آن اشاره کرد. مقاومت به کدر شدن سطح مرمریت در مواجهه با عوامل محیطی از دیگر ویژگیهای ممتاز مرمریتهاست. قیمت مرمریتها در میزان محبوبیت آنها بیتاثیر نخواهد بود.
از طرفی عوامل مختلفی همچون فراوانی سنگ، فاصله از معدن و کیفیت سنگ باعث اختلاف قیمت این سنگها خواهد بود. در میان سنگهای مرمریت موجود در ایران، سنگهای استخراج شده از معدن هرسین سردار مورد توجه بسیاری از مصرف کنندگان قرار گرفته است. سنگهای معدن مرمریت هرسین سردار در مقایسه با بسیاری از سنگهای مشابه، از کیفیت مطلوبی برخوردارند.
این کیفیت در مقابل قیمت مناسبی که برای این سنگها تعیین شده است، جالب توجه است. خواص مکانیکی عالی و مقاومت بالا در برابر عوامل مخرب محیطی همچون بارانهای اسیدی، سبب شده است این سنگها به عنوان نمای ساختمانها و سنگفرش مورد استفاده قرار بگیرند.
معدن سنگ هرسین از معدود معادن بزگ مرمریت در ایران می باشد که دارای چهار پله فعال می باشد و تامین کننده پروژه های مهم بوده است. در تفکیک درجات سنگ مرمریت هرسین سعی شده با دقت این امر صورت بگیرد و در وقت و هزینه های آتی صرفه جویی شود و از طرفی در بین معادن مرمریت، مرمیت هرسین یکی از منحصر به فردترین رنگ های مرمریت یعنی بژ روشن را دارد که در ایران منحصر به فرد است.
نتیجه گیری
برای انتخاب و خرید سنگ مرمریت یا هریک از سنگهای تزئینی، باید نکات مختلفی را در نظر داشته باشید. طراحان دکوراسیون داخلی و معماران برای انتخاب مرمریت مناسب، فاکتورهایی همچون منطقهی جغرافیایی، شرایط آب و هوایی، قیمت تمام شدهی سنگ و میزان هماهنگی طرح و رنگ مرمریت با سایر اجزای دکوراسیون را در نظر میگیرند.
در نهایت با در کنار هم قرار دادن شرایط، میتوان سنگ مناسب را انتخاب کرد. سنگهای مرمریت در سطح کرهی زمین تنوع گستردهای دارند. در این میان منطقهی جغرافیایی ایران از ارزشمندترین معادن مرمریت ایران برخوردار است. از این رو خریداران در این زمینه محدودهی گستردهای از انتخاب را پیش رو دارند.
در انتخاب و نوع خرید مرمریت باید توجه داشت معادنی انتخاب شود که به میزان بسیار بالایی ذخیره مرمریت داشته باشند و از نظر تنوع درجه کاملا تفکیک شده باشند . معمولا مشکل تامین سنگ مرمریت در مقیاس های بزرگ یکی از بزرگترین معضلات تهیه و انتخاب سنگ می باشد . عدم هماهنگی در تامین سنگ سبب شده است تعداد تنوع در انتخاب محدود به دو یا سه نوع مرمریت شناخته شده گردد در صورتی که می توان با تحقیق کافی درباره انواع معادن مرمریت و میزان تولید و استخراج آنها با درجه بندی و کیفیت بالا مرمریت مناسب هر پروژه را انتخاب کرد و از بکار بردن و تکرار دو سه نوع مرمریت با رنگ مشخص و عدم خلاقیت جلوگیری کرد.
مرمریت ها توانایی کاربرد در محیط های مختلف را دارند بنابراین نوع کاربرد و ابعاد مرمریت انتخابی سهم به سزایی در قیمت مرمریت ها دارد. می توان به صرف هزینه کمتر از ابعاد مناسب تر و درجه بهتر سنگ ها بهره برد و از پرتی و برش های اضافی سنگ که متحمل وقت و هزینه بالاست جلوگیری نمود.