با انواع سنگ های ساختمانی آشنا شوید! +عکس

برای کسانی که دید تخصصی به سنگ ها ندارند، سنگ یک ماده ی جامد سخت با مقاومت بالا است که گاهی در ساخت و ساز از آن استفاده می شود. اما نگرش یک متخصص به این مقوله کاملا متفاوت خواهد بود. سنگ های ساختمانی ویژگی های مخصوص و متفاوتی دارند، در واقع هر نوع سنگی را نمی توان به عنوان سنگ ساختمانی به کار برد . سنگ های مختلف دارای ویژگی های فیزیکی و شیمیایی متفاوتی دارند که در انتخاب آنها باید به عوامل مختلفی توجه نمود.

اگر شما نیز قصد استفاده از سنگ ها در ساختمان خود را دارید، خوب است بدانید که سنگ ها با توجه به شکل ظاهری، مقاومت بدنه، فشردگی، یکنواختی، نوع شگل گیری و ماده ی سازنده در گروه های مختلف دسته بندی می شوند. این مقاله به بررسی همین موضوع و تشریح انواع سنگ های ساختمانی اختصاص دارد.

انواع سنگ های ساختمانی

 

انواع مختلفی از سنگ های ساختمانی وجود دارد که ممکن است حتی نام آن ها را هم تاکنون نشنیده باشید، سنگ هایی مثل بازالت، مرمر، کوارتزیت، تراورتن، سنگ ماسه، گنیس و گرانیت. این سنگ ها به عنوان مصالح ساختمانی مورد استفاده قرار می گیرند. اما هر کدام از آنها در بخش های مختلفی از ساختمان کاربرد موثری دارند. و با توجه به قیمت بالای برخی از انواع سنگ، لازم است استفاده موثرتری از انواع آنها گردد.

عموما سنگ ها برای اهداف ساختمانی از معادن سنگ سخت استخراج می شوند. سنگ هایی که به عنوان مصالح ساختمانی مورد استفاده قرار می گیرند باید سخت، با دوام و مقاوم در برابر عوامل نابودگر (مثل باران، آفتاب، آگودگی و ...) ، دارای مقاومت زیاد و بی نقص باشند. علاوه بر مشخصات فیزیکی باید از جلوه و نمای خوبی برخوردار باشند تا بتوانند، زیبایی منحصر به فردی ایجاد کنند.

سنگ های شکننده، دارای ترک، نرم و با مقاومت اندک به هیچ عنوان کاربرد ساختمانی نخواهند داشت. سنگ ها با توجه به سختی و مقاومتی که دارند، کاربردهای متفاوتی نیز خواهند داشت. از طرفی کیفیت فرآوری نیز بسیار مهم است . سنگ هایی که کیفیت فرآوری خوبی ندارند به مرور دچار پوسیدگی و خوردگی شده و قابل استفاده نخواهند بود.

برای مثال سنگ های سخت تر مثل بازالت و گرانیت به خاطر مقاومت بالا و سختی، در کارهای عمده ی ساختمانی- مانند کف ساختمان، راه پله و...- کاربرد بیشتری دارند و سنگ های سبک و دارای مقاومت اندک مثل گنیس بیشتر در اهداف تزئینی مورد استفاده قرار می گیرند.

مشخصات معروف ترین سنگ های ساختمانی

برخی از سنگ هایی که ذکر شد، موارد استفاده ی عمومی تری دارند و به همین دلیل شناخته شده تر هستند. در این بخش برخی از آن ها را معرفی و به ویژگی های خاصی که دارند اشاره می کنیم.

بازالت

 

این سنگ نمونه ای از سنگ های آذرین است که به وفور یافت می شود . بازالت سنگی متراکم و سخت است که به رنگ های گوناگون در طبیعت وجود دارد.

کاربردهای بازالت عموما صنعتی است و در صنعت راه سازی به عنوان سنگ دانه های بتن سازی یا به صورت قلوه سنگ در ساخت اسکله، کناره و بدنه ی پل ها، دیواره ی سدها و رودخانه ها مورد استفاده قرار می گیرد. ساختار سنگ بازالت به صورت دانه های ریز یا متوسط فشرده به هم می باشد.

استحکام آن در بازه ی 200MPA تا 350MPA قرار دارد. بازالت از مقاومت خوبی در مقابل هوازدگی برخوردار است، اما در مقابل رطوبت کمی ضعیف به نظر می رسد. رنگ های آن در طبیعت از رنگ خاکستری تیره تا سیاه در تغییر است. بد نیست بدانید بازالت یک کاربرد غیر ساختمانی نیز دارد.

از سنگ بازالت الیاف هایی تهیه می شود که دارای مقاومت سایشی،کششی، استحکام و چسبندگی بالا بوده و اشتعال پذیری کمی همراه با خاصیت های دی الکتریکی دارد.

 گرانیت

 

گرانیت که در رده ی سنگ های آذرین قرار دارد، از کوارتز، میکا و فلدسپار تشکیل شده است. این سنگ در طبیعت به وفور یافت می شود. سنگ گرانیت بسیار مقاوم و سخت بوده و صخره ای شکل است.

این نوع سنگ به دلیل مقاومت بالا، بیشتر در ساخت و سازهایی که به استحکام زیاد نیاز دارند، استفاده می شود. گرانیت بسته به نوع ترکیباتش دارای رنگ های متفاوتی می باشد که از طوسی و خاکستری و سیاه تا صورتی و آبی و سبز متغیر است.

گرانیت به دلیل سفتی و تخلخلی که دارد انتخاب مناسبی برای روی کابینت ها، اپن آشپزخانه ها و تزئینات داخلی است. همچنین به دلیل مقاومت به گرما مناسب استفاده در فضای داخلی شومینه نیز می باشد.

نکته ی جالبی که در مورد گرانیت باید بدانید این است که مقاومت آن به گرما کمتر از مقاومتش نسبت به سرما و هوازدگی است. اگر از گرانیت صیقل داده شده استفاده شود، کاربردهایی نظیر روکش ستون های ساختمانی، نمای دیوار و همچنین کف پوش هم می تواند داشته باشد.

همچنین مقاومت به نفوذ آب در گرانیت باعث می شود تا از این سنگ به عنوان نمای ساختمان نیز استفاده شود. گرانیت کاربردهای صنعتی نیز دارد و برای مقاصد عمرانی هم از آن استفاده می شود که شامل دیواره ی پل ها، دیواره ی نگه دارنده ی سدها، ستون های سنگی، سنگ دانه های ساخت بتن، و بالاست برای ریل های راه آهن است.

مرمر

 

یکی دیگر از انواع سنگ های ساختمانی سنگ مرمر است. سنگ مرمر از نوع سنگ های دگرگونی است. پایه و اساس سنگ مرمر سنگ آهک است که در اثر فشار و حرارت به مرمر تبدیل می شود و مقاومت آن بالا می رود. نام علمی مرمر، اونیکس می باشد که در بازار به عنوان مرمر معرفی می گردد.

گِرَویتی سنگ مرمر در حدود 2.72 است. سنگ مرمر عمدتا از کریستال های کلسیت یا دولومیت تشکیل شده است. این سنگ قرن های متمادی به عنوان سنگ ساختمانی مورد استفاده قرار گرفته است و دارای کاربردهای گوناگونی می باشد.

سنگ مرمر بیشتر در حمام، سرویس بهداشتی و جکوزی به عنوان کاشی های دیواری و کف و حوضچه و سینی های کف حمام کاربرد دارد.

همچنین برای کاربردهای دیگری مثل شومینه، راه پله، پایه های میزهای تزئینی و همین طور گاهی برای نمای ساختمان مورد استفاده قرار می گیرد.

مرمریت

 

این سنگ از نوع سنگ های رسوبی است که از متراکم شدن آهک حاوی کربنات کلسیم و آراگونیت یا دولومیت تشکیل می شود. محل شکل گیری این سنگ در آب های گرم است و تحت تاثیر فشار وارد شده بر رسوبات لایه های بالایی که معمولا جلبک ها، مرجان ها و یا رسوبات کربنات کلسیم هستند، پدید می آیند.

دسته بندی سنگ مرمریت در دنیا وجود خارجی ندارد و تنها در ایران این نام به کار برده می شود. این سنگ به نام سنگ سنندجی نیز مشهور است.

سنگ مرمریت در حالت خالص سفید رنگ می باشد، اما به علت وجود ناخالصی هایی که هنگام شکل گیری با مواد اولیه ی این سنگ ترکیب می شوند، رنگ های کرم، قرمز، قهوه ای، صورتی، سیاه، خردلی، سبز و ... نیز پدیدار می شوند.

این سنگ در ساخت سنگ فرش، کف و پله ها کاربرد دارد. جذب آب و تخلل این سنگ بسیار پایین و مقاومت آن در برابر آتش، مناسب و در برابر رطوبت و هوازدگی بالا است.

وزن مخصوص این سنگ 2670 کیلوگرم بر متر مکعب بوده و از همتای خود، سنگ مرمر، چگالی کمتری دارد. از انواع مختلف آن می توان به چینی، کریستال و ابری اشاره کرد.

اگر اطلاعات بیشتری در مورد سنگ مرمریت و مرمر می خواهید، می توانید به مقاله ی "تفاوت سنگ مرمر و مرمریت" و "سنگ مرمریت هرسین"در همین سایت مراجعه کنید.

سنگ ماسه

 

این سنگ از نوع سنگ های رسوبی است و از کوارتز و فلدسپار تشکیل شده است. در اصل ماسه سنگ از پیوند دانه های سیلیس به وجود می آید.

سنگ ماسه طیف رنگی گوناگونی مثل سفید، خاکستری، قرمز، قهوه ای و زرد دارد؛ علت وجود چنین رنگ هایی ترکیب اصلی سنگ ماسه یعنی اکسید آهن و سیلیس می باشد. تخلخل آن ها معمولا بین 5 تا 25 درصد در نوسان است. به دلیل خاصیت هوازدگی ای نیز مناسب استفاده در نمای ساختمان نمی باشد.

در صورتی که استفاده از سنگ های ماسه ای در ساختمان مورد نیاز باشد، این سنگ ها را با ترکیبی از سیمان سیلیس-برای سازه های سنگین و بتنی- استفاده می کنند. از سنگ ماسه برای سنگ تراشی، ساخت و ساز سدها، دیواره ی پل ها و اسکله ها استفاده می شود.

کاربرد دیگر سنگ ماسه به خاصیت خرد شوندگی آن باز می گردد. از خرده های آن در ساخت سنگ های تیزکن که ابزاری برای تیز کردن لبه های ابزارآلات فلزی نظیر چاقو ها است، استفاده می شود.

از طرف دیگر این سنگ به دلیل مقاومت بالا، ماده ی مناسبی برای پی ریزی و استفاده به عنوان کف پوش می باشد.

تراونیکس

 

سنگ تراونیکس که یکی از پرکاربردترین انواع سنگ های ساختمانی است، از نوارهای موازی کلسدونی تشکیل شده و طیف رنگی گسترده ای دارد. تااونیکس در واقع بین مرمر و تراورتن قرار می گیرد و از طرفی خواص هر دو را دارد. شفافیت و خاصیت عبور نور در کنار نوارهای موازی و گاهی مواج قرار می گیرد.

سنگ تراونیکس متشکل از کریستال های بسیار است و از ترکیب کوارتز و مگنتیت به وجود می آید. به دلیل ماهیت شفافی که دارد اغلب در کارهای تزئینی و دیوارهایی که منعکس کننده ی نور هستند، استفاده می شود؛ کاربرد دیگر آن در مجسمه سازی است. در مصر و یونان باستان سنگ اونیکس در ساخت معابد به کار گرفته می شود.

تراونیکس به دلیل زیبایی که بعد از صیقل خوردن دارد در مصارف زینتی بسیار مورد توجه است، حتی بزرگانی چون داوینچی و میکل آنژ از اونیکس در بسیاری از آثار خود استفاده کرده اند.

علاوه بر این ها برخی نیز معتقدند که اونیکس دارای انرژی های مثبت بسیار قوی است و خاصیت درمانی دارد. این سنگ با سنگ مرمر اونیکس که یه سنگ آهک دگرگون شده است، تفاوت دارد.

کوارتزیت

 

این نوع سنگ از خانواده ی سنگ های دگرگون شده است که در اثر حرارت و فشار، به ماسه سنگ کوارتز خالص تبدیل می شود.

کوارتزیت نسبت به گرانیت بسیار مقاوم تر است، به همین دلیل مناسب استفاده به عنوان سنگ روی اپن، کابینت و امثال آن می باشد؛ اما به دلیل قیمت بالایی که دارد استفاده از آن برای مصارف معمولی مقرون به صرفه نیست.

کوارتزیت سفید رنگ شباهت زیادی به مرمریت دارد ولی نسبت به آن از مقاومت بیشتری برخوردار است. هرچه رنگ کوارتزیت روشن تر باشد خلوص آن نیز بیشتر خواهد بود.

از این سنگ می توان به عنوان سنگ تزئینی راه پله، کاشی و کف نیز استفاده کرد. از کوارتزیت خرد شده نیز برای تولید شن و ماسه ی سیلیسی در مصارف صنعتی استفاده می شود.

این نوع سنگ ساختمانی به دلیل سختی زیادی که دارد، در بالاست ریل های راه آهن نیز به کار گرفته می شود. در مقایسه با انواع سنگ های ساختمانی دیگر، کوارتزیت دارای مقاومت بالایی در برابر سرما، گرما، مواد اسیدی، هوازدگی و ساییدگی می باشد و می توان گفت یک سنگ کاملا مستحکم و کاربردی است.

کوارتزیت غالبا با سنگ گرانیت اشتباه گرفته می شود، اما این سنگ مقاومت بیشتری نسبت به گرانیت دارد و ظاهرآن زبر و خشن و بلوری شکل است. طیف رنگی آن بیشتر قهوه ای سوخته، قرمز و خاکستری می باشد. بر خلاف انواع سنگ های ساختمانی دیگر، کوارتزیت نگهداری خاصی لازم ندارد.

برای تمیز کردن سنگ کوارتزیت کافی است از دستمال پارچه ای نم دار جهت پاک کردن سطح آن از گرد و غبار، از ضد عفونی کننده های موجود برای لکه های کم رنگ و از ابزاری با نوک کمی تیز جهت پاک کردن لکه های سخت تر مانند لاک، رنگ، یا موارد دیگر استفاده نمود.

سنگ لوح

 

سنگ لوح که یکی دیگر از سنگ های ساختمانی است، گاهی با نام اسلیت نیز شناخته می شود. این نوع سنگ از خانواده ی سنگ های دگرگونی است و هنگامی تشکیل می شود که سنگ های رسوبی تحت فشار زیاد قرار می گیرند.

سنگ لوح دارای مقاومت بالایی است و از طرف دیگر توانایی تحمل زیادی در مقابل هوازدگی و آب خوردگی دارد. این سنگ در مقابل یخ زدگی نیز مستحکم باقی خواهد ماند.

همچنین می توان به راحتی آن را به قطعات دلخواه تقسیم کرد. به همین دلیل برای پوشش کف و سقف کاربرد فراوانی دارد. بیشترین کاربرد سنگ لوح در ساختمان ها است که به عنوان سنگ کف، میزهای آشپزخانه و سنگ های روی کابینت استفاده می شود.

دلیل این موضوع جذب کم آب توسط این سنگ است که آن را به یک ماده ی ایده آل برای این کار تبدیل می کند. ورقه های اسلیت به صورت پله ای و با شیب های متفاوت در سطوح بالایی ساختمان بر روی نمای اصلی، بالای پنجره ها، پوشش آلاچیق، سردر ورودی مجتمع ها و امثال آن نصب می شوند. سنگ اسلیت در سنگ فرش کردن خیابان ها، پیاده روها و پله ها نیز کاربرد دارد.

تراورتن

 

سنگ تراورتن که به عنوان یکی دیگر از انواع سنگ های ساختمانی استفاده می شود، نوعی سنگ آهک است که از ترکیب سریع آب و کربنات کلسیم ساخته می شود. معمولا این سنگ در دهانه ی چشمه های آب گرم به وجود می آید.

وزن مخصوص سنگ تراورتن 2500 کیلوگرم بر متر مکعب می باشد. تراورتن از لحاظ سختی نسبت به مرمریت ها نرم تر می باشد.

سنگ تراورتن در برابر تغیرات آب و هوایی و باران و برف مقاوم است و از لحاظ رنگ بندی نیز تنوع زیادی دارد.

سنگ های تراورتن در طبیعت به رنگ های سفید، کرم، شکلاتی، قرمز، گردویی، زرد، لیمویی و سیلور وجود دارند. برای استفاده از سنگ تراورتن هیچ محدودیت مکانی ای تعریف نشده است. بنابراین تراورتن ها می توانند هم در فضاهای بیرونی ساختمان ها و هم در فضاهای داخلی استفاده شوند.

رگه بندی سنگ های تراورتن به گونه ای است که می توان آن ها را در دو نوع موج دار و بدون موج دسته بندی کرد. طی سال های گذشته استفاده از سنگ تراورتن برای نمای بیرونی ساختمان ها بسیار رایج بوده است. سنگ های تراورتن در اروپا و امریکا در کف برخی از فضاها نیز مورد استفاده قرار می گیرد.

بلوک های روشن تراورتن که از معادن استخراج می شوند دارای گونه های مختلف رنگی هستند، به همین دلیل بعد از برش، آن ها را به دسته های رنگی متنوع دسته بندی می کنند .

مشخصه ی ظاهری سنگ های تراورتن وجود سوراخ ها و فرورفتگی های موجود در سطح آن ها است. اگرچه می توان این ناهمواری را به راحتی با صیقل دادن به سطحی صاف تبدیل کرد، اما این سنگ با همان شکل ظاهری برای مصارفی نظیر سنگ نما، کف پوش و دیوار حوضچه های حمام و امثال آن استفاده می شود.

لایمستون

سنگ لایمستون از انواع سنگ های رسوبی می باشند که تحت تاثیر دما و فشار لایه های زیرین زمن قرار نگرفته اند بنابراین مقاومت بالایی ندارند . سنگ لایمستون در واقع کربنات کلسیم می باشد که تحت تاثیر فرایندهای رسوبی فشرده شده و سخت شده اند و از آنجایی که سنگ نرم و شکل پذیری هستند استفاده از آنها محدود گردیده است . با توجه به نرم بودن لایمستون می توان در ساخت مجسمه های سنگی از آنها استفاده کرد و از طرفی سبک بودن و جذب آب استفاده از آن را به عنوان مصالح سنگی محدود کرده است . امروزه با گسترش فن آوری نانو و استفاده از مواد ضد آب در پوشش سطح سنگ لایمستون ها می توان به عنوان سنگ نما از آنها استفاده نمود. قیمت لایمستون ها نسبت به انواع سنگ ها پایین تر می باشد .