در کشور ما ایران منابع و ذخایر معدنی از ارزش اقتصادی بالایی برخودار هستند. در این بین منابع سنگ موجود در کشور به دلیل کاربردهای فراوانشان در صنعت‌های مختلف اهمیت ویژه‌ای دارند.
صنعت سنگ به عنوان منبع مهم کسب درآمد ارزی کشور به حساب می‌آید. هرچه تکنولوژی و روش‌های استخراج و فراوری در معادن سنگ و کارخانجات سنگبری بروزتر شوند کیفیت سنگ‌های تولیدی بالاتر می‌رود و اقتصاد کشور را متحول می‌کند.
سنگ کاری در ایران قدمت 7 هزار ساله دارد. از قدیم سنگ‌ها در ساختمان‌ها و از جمله معبدها مورد استفاده قرار می گرفتند. از هزاره‌ی اول استفاده از سنگ به صورت سنگ‌های ساختمانی و سنگ‌های تزئینی از بناهای ساسانیان، پاسارگاد، تخت سلیمان و ... تا به امروز در ایران رواج داشته است. با پیشرفت تکنولوژی و به مرور زمان از سنگ در صنعت‌هایی نظیر ساختمان سازی، پل سازی، راه سازی و غیره استفاده شد.
در سال 1307 ه.ش اولین دستگاه سنگبری در ایران همزمان با ساخت کاخ مرمر در منطقه‌ی نازی آباد تهران ساخته شد. این دستگاه شامل تیغه‌های آهنی بود که با پودر و سیلیس کار می‌کرد. این دستگاه اره گلی نام داشت.
در سال 1312 جهت احداث بانک ملی و ساختمان دادگستری دومین دستگاه برش سنگ توسط گَلداشمیت شرکت اشکودا در بازار تهران راه اندازی شد.
سپس در سال 1317 اولین کارخانه‌ی برش سنگ ایران توسط کارشناسان آلمانی به سفارش آستان قدس رضوی در مشهد احداث و سنگ‌های مرقد امام رضا (ع)، کاخ مرمر، بانک مرکزی تهران و بانک سپه توسط این کارخانه تولید شد.
![سنگبری]()
سنگبری به شیوه ی امروزی
در سنگبری اگر سنگ‌های بی قواره وارد کارخانه شود، اولین ماشین در خط تولید، دستگاهی برای قواره ساختن سنگ‌ها است. معمولا برای این کار از دستگاه تک لام و یا دستگاه‌های برش مانند سیم الماسه و فولادی استفاده می شود. در واقع این دستگاه‌ها سنگ بی‌قواره را قواره‌دار می‌کنند تا استفاده از اره‌ها راحت‌تر شود.
1. برش با استفاده از اره
برش با کمک اره از رایج‌ترین روش‌های امروزی به شمار می‌رود. این روش معمولا در کارخانه‌ها با ظرفیت بالای تولید استفاده می‌شود. در این روش بلوک‌های سنگی را به وسیله‌ی اره‌های الماسه که دارای تیغه‌های موازی هستند برش می‌دهند. اره‌های الماسه به دو دسته‌ی سخت‌بَر و نرم‌بَر تقسیم می‌شوند.
1-1 اره‌ی سخت‌بر
اره‌های سخت‌بر، سنگ‌ها را با استفاده از براده‌ی چدنی یا فولادی برش می‌دهند. معمولا از اره‌ی سخت‌بر برای برش گرانیت استفاده می‌شود، اره‌های سخت بر مدرن بیشترین تعداد تیغه را دارد که این تعداد برابر با 150 تیغه با قابلیت برش سنگ در ابعاد 3.5 در 2 است.
1-2 اره‌ی نرم‌بر
کاربرد اره‌های نرم‌بر معمولا برای سنگ‌های آهکی مانند تراورتن و مرمریت و... می‌باشد. مزیت استفاده از این اره‌ها این است که ضایعات کمتری نسبت به دیگر اره‌های سنگبری دارد و در نتیجه دقت بالاتری نسبت به سایر اره‌ها دارند.
2. برش با استفاده از قَله‌بَر
قله‌بَرها در ابعاد و اندازه‌های مختلفی موجود هستند. معمولا در این نوع دستگاه‌های برش، از تیغه‌های دیسکی یا همان دایره شکل استفاده می‌شود. روی این تیغه‌های دایره شکل گمنت‌های الماسه وجود دارد. در این روش چند تیغه موازی مورد استفاده قرار می‌گیرد و سنگ بلوک را به شکل پلاک نمایش می‌دهند.
![سنگبری]()
خوشبختانه در کشور ما ایران بیش از ۶۵۰۰ کارخانه از ماشین‌آلات مدرن استفاده می‌کنند. این عدد بیانگر این است که با توجه به ظرفیت کنونی، کارخانه‌ها ظرفیت بالقوه‌ای برای تبدیل ۲۵ میلیون تن سنگ خام به سنگ فرآوری شده در سال را دارند.
در حال حاضر میزان صادرات سنگ ۲ میلیون تن و عرضه به بازار داخل کشور در حدود ۸ میلیون تن است. با توجه به این اعداد و ارقام در نتیجه ۱۵ میلیون تن ظرفیت خالی وجود دارد. در این صورت اگر ماشین آلات عمده‌ی این واحدها را مدرن‌سازی کنیم و این ظرفیت را به حداقل ۴۰ میلیون تن برسانیم دیگر بازاری برای آن وجود ندارد.
در نتیجه اقدام به نوسازی بدون توانمندی بازاریابی و فروش سبب سقوط بازار می شود. با این اوصاف فقط هر کارخانه‌ای که قادر به بازاریابی برای کالایش باشد می تواند نسبت به مدرن‌سازی و ارتقای کیفی و کمی تولیدات خود اقدام لازم را انجام دهد.
انواع دستگاه سنگبری
دستگاه‌های سنگبری به دو دسته تقسیم بندی می شوند:
1. قابل حمل (سیار)
2. کارگاهی
1-1 دستگاه برش سنگ قابل حمل (سیار)
برشکاران برای افزایش سرعت و همینطور انجام دادن کار در مدت زمان کم نیاز به برش سنگ در محل دارند. دستگاه‌های برش سنگ سیار وزن نسبتاً کمی دارند و قابل حمل هستند به همین دلیل بهترین گزینه برای این کار به شمار می‌روند. دستگاه‌های سنگبری قابل حمل قابلیت برش سنگ‌های با طول cm65-265 و قابلیت برش تحت زاویه 0 تا 60 را دارند.
این دستگاه در مدل‌های مختلفی اعم از دستی و نیمه اتومات تولید می شوند. در مدل دستی حرکت کلگی دستگاه توسط فرد و در دستگاه‌های نیمه اتومات توسط گیربکس انجام می‌شود.
![سنگبری]()
1-2 دستگاه‌های برش سنگ کارگاهی
این دستگاه برای استفاده در کارهای سنگین و همینطور کارگاهی مورد استفاده قرار می‌گیرد. این مدل از دستگاه دارای وزن زیادی است و باید در محل استقرار خود فیکس شود. در اکثر دستگاه‌های کارگاهی قابلیت برش تحت زاویه وجود دارد. دستگاه‌های سنگبری کارگاهی علاوه بر وزن بیشتر نسبت به دستگاه‌های سیار دارای توان موتور بالاتر و طول برش بیشتر هستند.
دستگاه‌های کارگاهی در برش‌های مداوم عملکرد بالایی دارند و در برخی از مدل‌ها قابلیت تنظیم دور موتور و حرکت اتوماتیک کلگی دستگاه را دارند.
سنگبری در ایران دارای قدمت چند هزار ساله است و در اقتصاد امروزه‌ی کشور اهمیت بالایی دارد. امروزه صنعت سنگ به عنوان یکی از منابع مهم کسب درآمد ارزی برای کشور به شمار می‌رود. در سنگبری روش‌های برش با اره و برش با قله‌بر مورد استفاده قرار می‌گیرد که برش با اره به دو دسته‌ی برش با اره‌ی سخت‌بر و اره‌ی نرم‌بر تقسیم‌بندی می‌شوند.
تقویت تولید کننده داخلی و افزایش صادرات به معنای حفظ منابع ارزی و تامین نیازهای کشور به شمار می‌رود که در شرایط حساس فعلی لازم است به طور جدی مورد توجه قرار گیرد. امروزه برای رشد بازار سنگبری ایران لازم است که دولت هزینه‌های تولید و نوسان‌های اقتصادی را به حداقل برساند تا زمینه‌ی رقابت تولیدکنندگان این صنعت با رقبای خارجی فراهم شود.