با انواع سنگ مرمریت و معادن تولید کننده ی آن آشنا شوید!

سنگ های مرمریت یکی از مهمترین سنگ های ساختمانی می باشند. معادن سنگ های مرمریت فراوان ترین معادن سنگ های ساختمانی را تشکیل می دهند. در این مقاله با سنگ مرمریت، انواع سنگ مرمریت و معادن تولید کننده سنگ مرمریت آشنا می شویم. انواع سنگ مرمریت را بر اساس میزان کربنات منیزیوم به زیرمجموعه‌های دیگری تقسیم می‌کنند. در زیر به چند تایی از این سنگ‌های مرمریت اشاره می‌کنیم:

• سنگ مرمریت کلسیتی

• سنگ مرمریت منیزیتی

• سنگ مرمریت دولومیتی

این گونه‌های دیگر به خاطر وجود ناخالصی به رنگ‌های سفید و روشن و تیره و رنگی مانند قرمز، قهوه‌ای، صورتی، کرم، سبز، خردلی و سیاه وجود دارند. تمام گونه‌های مرمریت از نظر میزان سختی شبیه به هم هستند. به خاطر اینکه مقاومت چندان بالایی ندارند، از روش سیم برش روی آنها استفاده می‌کنند.

گونۀ دیگری از مرمریت‌ها هستند که به از نظر ویژگی‌ها و روش تشکیل مثل باقی مرمریت‌ها هستند، ولی در بحث سختی، به گرانیت و چینی نزدیک‌ترند. این سنگ‌ها به خاطر وجود خلل و فرج باید به صورت پر شده استفاده شوند. در گذشته برای پر کردن این سنگ‌ها از بتونۀ معمولی استفاده می‌شد. مواد تشکیل دهندۀ این بتونه، مل سیمکا و پودر سنگ بود. ولی امروزه برای این منظور از رزین استفاده می‌کنند. پشت بعضی از این سنگ‌های مرمریت را با چسب و رزین یا اپوکسی و چسب، توری می‌زنند تا پایداری بیشتری داشته باشند.

نباید‌های انواع سنگ مرمریت

سنگ مرمریت یک سنگ نسبتا ظریف است که باید در استفاده از آن بسیار دقت کرد. تمام مواردی که در ادامه می‌گوییم جزو مواردی است که می‌تواند به این سنگ زیبا آسیب برساند. درست مثل هر نوع مصالح ساختمانی که کاربرد خودشان را دارند، مرمریت هم اگر در شرایط درست و جای مناسب استفاده شود، مشکلی نخواهد داشت و شکوه چشم‌گیری هم به محل می‌دهد.

تاثیر شرایط جوی و عوامل طبیعی بر انواع سنگ مرمریت

مرمریت‌ها جدای از جذب آب، در مقابل آب و هوا شرایط جوی سنگین هم ممکن است دچار مشکل شوند. مرمریت بر خلاف سنگ‌های دیگری مثل تراورتن، در برابر عوامل طبیعی مانند باران، سرما، گرما و هوازدگی ضعیف عمل می‌کند. اگر در مکان‌هایی قرار بگیرد که دائما در معرض انبساط و انقباض باشد، به مرور دچار خوردگی می‌شود. مورد دیگر نور آفتاب است. استفاده از سنگ مرمریت در نمای ساختمان که آن را در معرض آفتاب خوردگی دائمی هم قرار می‌دهد چندان هوشمندانه نیست. به طور کلی قرار گیری در معرض آفتاب و بارندگی مرمریت ها را به مرور دچار رنگ پریدگی می کند. بنابراین پیشنهاد می شود از مرمریت ها در مکان هایی به ویژه نمای ساختمان استفاده نشود . استفاده از مرمریت ها برای صراحی ها بدون اشکال می باشد . زیرا در تولید صراحی از کیفیت بالای سنگ و همگن بود ان مورد توجه قرار می گیرد.

مقاومت سنگ مرمریت در برابر ساییدگی

همانطور که گفته شد انواع سنگ مرمریت نسبت به سنگ‌های دیگر مقاومت کمتری دارند. بنابراین استفاده از آن در مکان‌های پر رفت و آمد و شلوغ گزینۀ مناسبی نیست. اگر این سنگ را در سالن‌ها و پل‌های پر رفت و آمد استفاده کنند، به مرور زمان دچار سایش می‌شود و گود می‌افتد. هر چند استفاده از درجات ضعیف تر سرعت عمل ساییدگی را بیشتر خواهد کرد. 

آیا سنگ مرمریت مصنوعی هم وجود دارد؟

سنگ مصنوعی حاصل ترکیب دوبارۀ سنگ‌های واقعی با مواد شیمیایی پلیمری و افزودنی‌های دیگر مثل سیمان است. سنگ مصنوعی نسبت به نمونۀ طبیعی وزن کمتری دارد. با وزنی حدود نصف سنگ واقعی، نصب ساده‌تری نسبت به سنگ طبیعی دارد. نکتۀ مهم دیگر در مورد سنگ طبیعی آزادی عمل تولید کننده است. به این معنی که می‌تواند هر طرح و رنگی را روی محصول نهایی اعمال کند و ویژگی‌های مختلفی به آن بدهد. نتیجۀ امر این است که برای سنگ‌های مصنوعی، شبیه‌سازی بسیاری از سنگ‌های طبیعی ممکن است.

سنگ مرمریت هم یکی از همین سنگ‌هاست که نمونۀ مصنوعی‌اش هم ساخته می‌شود. در واقع می‌توان گفت که این سنگ در ایران، در کنار گرانیت دو سنگ محبوب برای شبیه سازی مصنوعی هستند. همانطور که گفته شد با تغییر ویژگی‌های سنگ تولیدی می‌توان حتی نتیجه‌ای بهتر از سنگ طبیعی به دست آورد. مثلا در مورد مرمریت که جذب آب بیشتری از گرانیت دارد، می‌توان در نمونۀ مصنوعی جذب آب را به صفر رساند. ضمنا در نوع مصنوعی محدودیت ابعاد تولیدی هم وجود ندارد.

معادن تولید کنندۀ سنگ مرمریت ایران و جهان

انواع سنگ مرمریت در ایران استخراج و فرآوری می‌شوند. معادن بسیار زیادی از این سنگ در ایران شناسایی شده و به بهره‌برداری رسیده‌اند. قطعا معادن فراوان دیگری هم هستند که یا کشف نشده‌اند یا به بهره‌برداری نرسیده‌اند. سنگ مرمریت در طیف گسترده‌ای از رنگ‌ها در ایران وجود دارد. از نظر رنگ، معادن مرمریت ایران، پرتنوع‌ترین رنگ‌های جهان را دارا می‌باشند. در ادامه به برخی از انواع آن اشاره می‌کنیم:

معدن سنگ مرمریت آباده

معدن این سنگ در آبادۀ استان فارس قرار دارد. یکی از انواع مرمریت است که به دلیل رنگ روشن و طرح‌های زیبا و قیمت خوب توجه سازندگان را به خودش جلب کرده. سنگ مرمریت آباده زمینۀ کرم و صورتی دارد و که با رگه‌های کرم و صورتی و گل پنبه‌ای پر شده. اشکال دیگر مرمریت آباده با رنگ تیره‌تر و دارای ناخالصی بیشتر هم وجود دارند. این سنگ یکی از آن سنگ‌هایی است که در آن برای افزایش استحکام از رزین و اپوکسی استفاده می‌شود.

معدن سنگ مرمریت اداوی

سنگ مرمریت اداوی را از معدن خور و بیابانک استان اصفهان استخراج می‌کنند. مرمریت اداوی از بهترین سنگ‌های مرمریت ایرانی است که به خاطر قیمت مقرون به صرفه و مناسب بیشتر از دیگر انواع سنگ مرمریت به کشورهای همسایه صادر می‌شود. سنگ اداوی رنگ روشن مایل به کرم، صورتی و طوسی دارد و در آن گل‌های سفید و فسیل هم دیده می‌شود. این سنگ را عموما به شکل طولی و فرشی برش می‌زنند و فرآوری می‌کنند.

معدن سنگ مرمریت ارسنجان

معدن این سنگ همانطور که از نامش مشخص است ارسنجان استان فارس است. سنگ مرمریت ارسنجان به پرطاووسی هم معروف است و رنگ کرم بژ دارد. دلیل اینکه به آن پر طاووسی هم می‌گویند الگوی فسیل‌های موجود در بافت آن است. این سنگ جزو سنگ‌های ارزان قیمت است و به خاطر ساب‌پذیری خوب و مقاومت فشاری بالا کاربری‌های متفاوتی دارد.

معدن سنگ مرمریت آرک بسطام

این سنگ از معادن سنگ خراسان جنوبی استخراج می‌شود. مشخصۀ این نوع مرمریت رنگ کرم روشن تا تیره و رگه‌های سیاه و نارنجی و گل‌های کریستال سفیدی است که روی آن به چشم می‌خورد.

معدن سنگ مرمریت ارومیه

جالب است که این سنگ را با نام سنگ سیسیلی می‌شناسند ولی از معدن ارومیه آن‌را استخراج می‌کنند. زمینۀ کرم روشن با رگه‌های تیره‌ی قهوه‌ای و امواجی کوتاه دارد.

معدن سنگ مرمریت اوشن بلو

معدن این مرمریت متفاوت و زیبا در شهر کهنسال یزد است. این سنگ زمینۀ رنگی آب و خاکستری چشم‌نوازی دارد. امواجش یادآور موج‌های آبی دریاست و خطوط آبی و سفیدی دارد.

معدن سنگ مرمریت هرسین

معدن هرسین یکی دیگر از معادن بزرگ و پر ظرفیت مرمریت ایران است که در شهرستان هرسین قرار دارد. مرمریتی که از این معدن استخراج می‌شود از نوع روشن و درخشان با پس زمینۀ سفید مایل به شیری است. به خاطر رگه‌های شیری رنگ روی این سنگ، در بازار سنگ به شاخ گوزنی هم معروف است. مرمریت هرسین یکی از انواع مرغوب و قابل اطمینان سنگ است که درجات متفاوت و در نتیجه قیمت‌های مختلفی هم دارد.

مرمریت های ایران

1- مرمریت تکاب: مرمریت تکاب به رنگ کرم روشن و هاله های تیره از معادن شهرستان تکاب در آذربایجان غربی استخراج می شود و برای فضاهای داخلی ساختمان کف دیوار و راه پله مناسب است

2- مرمریت خوی: خوی در آذربایجان غربی واقع شده است و مشخصه مرمریت های خوی بافت به هم فشرده و مقاومت بالا است.

3- مرمریت کاشمر: شهرستان کاشمر در استان خراسان رضوی واقع شده است مشخصه مرمریت های کاشمر رنگ سفید و روشن و طرح پرخط و کم خط است. خط های کریستالی و شاخ گوزنی در مرمریت کاشمر متغیر است.

4- مرمریت گلدن بلک : در نواحی مختلف کشور از جمله محلات کاشان و یزد دیده می شود . این مرمریت دارای زمینه مشکی یا نوک مدادی با خطوط طلایی و گاهی سفید است

اینها بخشی از معادن مرمریت مهم ایران بودند که فراخور بضاعت متن به آنها پرداختیم. حال بیایید نگاهی به معادن مرمریت مهم جهان بیاندازیم.

معادن مرمریت جهانی

معدن سنگ اربسکاتو

این معدن در ایتالیا قرار دارد و سنگی که از آن استخراج می‌کنند زمینۀ خاکستری رنگ دارد و دانه‌بندی‌اش درشت و سفید است. قیمت این سنگ نسبت به سنگ‌های داخلی بسیار بسیار بالاست و مشتریانی که به دنبال طرح منحصر به فرد و شکیل آن هستند، اقدام به خریدش می‌کنند. این سنگ نسبت به دیگر انواع سنگ مرمریت، مقاومت بالاتر و جذب آب پایین‌تری دارد.

معدن سنگ مرمریت امپرادور دارک و لایت

خاستگاه اصلی این گروه از انواع سنگ‌ مرمریت، کشور اسپانیا است و نوع اصلی‌اش از معادن این کشور استخراج می‌شوند. ولی کشورهایی نظیر ترکیه و چین هم مشابه این سنگ را استخراج و تولید می‌کنند. امپرادور دارک تم رنگ قهوه‌ای تیره دارد و رگه‌های سفید و طلایی محیطش را پر کرده‌اند و جذابیت منحصر به فردی به این سنگ داده‌اند. ساب‌پذیری خوب، شفافیت بالا و نقش و الگوی چشم‌نواز آن همیشه نظر معماران و طراحان آرشیتکت را به خودش جلب می‌کند.

امپرادور لایت هم برادر دوقلوی همین سنگ است که برخلاف نوع دیگر، بیشتر از معادن ترکیه وارد ایران می‌شود. تم رنگ این سنگ عسلی با رگه‌های سفید و طلایی عنکبوتی است. به تازگی در کشور خودمان هم سنگ‌های مرمریتی کشف شده‌اند که شباهت بسیار زیادی به امپرادور لایت دارند.

معدن سنگ مرمریت آیس فلاور

سنگ مرمریت آیس فلاور که به معنای گل یخ است، از معادن کشور زیبای هند استخراج می‌شود. تم اصلی این سنگ مشکی با رگه‌ها و هاله‌های بزرگ سفید یخی است که زیبایی خاصی به این نوع سنگ داده. انواع سنگ مرمریت از معادن هند استخراج می‌شوند که این یکی از مشهورترین آنهاست.

اینها بخشی از انواع سنگ مرمریت شناخته شدۀ جهانی بودند که می‌توان آن را قطره‌ای از دریا دانست. در ادامه به صورت تیتروار نگاهی می‌اندازیم به دیگر انواع سنگ مرمریت ایران و جهان که در صورتی که مشتاق مطالعۀ بیشتر بودید بتوانید آنها را جستجو کنید.

مرمریت کارارا

مرمریت کارارا در ایتالیا به رنگ سفید تا آبی- خاکستری می باشد که یکی از قدیمی ترین معادن مرمریت دنیاست . قدمت آن به دوران روم باستان برمیگردد . بسیاری از مجسمه ها و معابد باستانی شهر رم نظیر معبد پانتون در 126 سال قبل از میلاد مسیح و مجسمه ادوارد هفتم در سال 1913 از این نوع مرمریت ساخته شده اند.

مرمریت ماکارانا

مرمریت ماکرانا در هند یکی از مهم ترین معادن مرمریت دنیاست که از لحظ رنگ و بافت به چند دسته تقسیم می شوند

- مرمریت سفید: با رنگ سفید مشخص شده است و در بناهای تجاری و مذهبی نظیر مسجد . معبد. کلیسا و یادبودها استفاده شده است

- مرمریت قهوه ای آلبرتا : به رنگ سفید شیری تا خاکستری تا قهوه ای وجود دارد و به صورت بلوک و تایل و اسلب برش داده می شود.

- مرمریت دانگری: این نوع مرمریت از قدیمی ترین بخش معدن مجموعه ماکراناست و به طور عمده در کف ساختمان مورد استفاده قرار می گیرد بسیاری ار بناها و یادبودهای مهم کشور هند از مرمریت های معادن ماکرانا استفاده شده است مانند : بنای تاج محل در آگرای هند و یادبود ویکتوریا در کلکته

لازم به ذکر است مرمریت مجموعه ماکرانا به عنوان میراث جهانی سنگ دنیا در اتحادیه بین المللی علوم زمین شناسی IUGS به ثبت رسده است

مرمریت یل

معدن یل در 2 مایلی شهر کلرادو آمریکا واقع شده است . این نوع مرمریت به رنگ سفید با دانه بندی درشت و منظم است که رگه های نازک قهوه ای در آن دیده می شود.

این نوع مرمریت بافت یکنواختی دارد و از آنجایی که در برخی موارد میزان کلسیت آن به 99.5 درصد می رسد به آن مرمریت برفی نیر گفته می شود. بسیاری از بناهای مشهور کشور آمریکا نظیر یادبود آبراهام لینکلن . یادبود سربازان گمنام از مرمریت های این معدن ساخته شده است.

دیگر معادن ایران و جهان

- سنگ مرمریت بیوتی بلک یزد

- سنگ مرمریت پارادیس سمیرم اصفهان

- سنگ مرمریت پالادیوم کردستان

- سنگ مرمریت پاییز رفسنجان کرمان

- سنگ مرمریت ترنج میمه

- سنگ مرمریت چیتای محلات استان مرکزی

- سنگ مرمریت دهبید کوه سفید

- سنگ مرمریت مروارید صفاشهر

- سنگ مرمریت دیپلمات آباده

- سنگ مرمریت روسو لوانته ترکیه

- سنگ مرمریت رین فارست هند

- سنگ مرمریت سبز سیاتل

- سنگ مرمریت سیلور پورتو هند

از لحاظ تنوع معادن سنگ های ساختمانی کل کشور

مرمریت 54 درصد

گرانیت 20 درصد

تراورتن 10 درصد

مرمر 1 درصد